четверг, 10 декабря 2020 г.

Мікола Арочка

Мікола Арочка

10 снежня – 90 год з дня нараджэння М.М. Арочкі, вядомага беларускага  паэта, перакладчыка, літаратуразнаўца і літаратурнага крытыка.

Нарадзіўся Мікола Арочка 10 снежня 1930 года ў невялікай вёсцы Вецявічы Слонімскага раёна ў сялянскай сям’і. Вучыўся ў польскай пачатковай школе ў суседняй вёсцы Сялявічы, у Вяліка-Кракоцкай сямігодцы. Калі навучаўся ў 6 класе, захварэў на поліяміэліт . На працягу  двух гадоў быў прыкаваны да ложка, праходзіў курсы складанага лячэння. На працягу ўсяго жыцця  перанесеннае захворванне давала пра сябе знаць. Ва  ўзросце 20 гадоў М.Арочка закончыў Азярніцкую сярэднюю школу Слонімскага раёна і паступіў на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Там, дарэчы, вучыўся на адным курсе з Нілам Гілевічам, Адамам  Мальдзісам і іншымі будучымі вядомымі літаратарамі і даследчыкамі. Пасля заканчэння БДУ працаваў у газеце “Літаратура і мастацтва” і  часопісе “Сельская гаспадарка Беларусі”,  У трыццацігадовым узросце перанёс цяжкую форму інфаркту і быў вымушаны пакінуць працу. Больш як тры гады ён жыў разам з сям’ёй у роднай вёсцы Вецявічы, праходзячы рэабілітацыю пад апекай родных і блізкіх, і найперш жонкі Марыі Іванаўны, якая, як ніхто іншы,  разумела мужа і  рабіла ўсё для яго здароўя і творчага развіцця.

У 1966 годдзе М.Арочка закончыў аспірантуру пры Інстытуце літаратуры імя Я.Купалы АН БССР і з таго часу працаваў у гэтай навучальнай установе.

Неабходна падкрэсліць той факт, што Міколу Арочку давялося перанесці цяжкія падзеі, якія аказалі вялікі ўплыў на яго жыццё і творчую дзейнасць. У красавіку 1981 года пры нявысветленых абставінах трагічна загінуў у Мінску старэйшы сын паэта Леанід, які меў схільнасці да літаратурнай працы, у прыватнасці, спрабаваў пісаць п’есы. У снежні 1993 года быў знойдзены мёртвым ва ўрочышчы Зялёнае пад Мінскам малодшы сын Віталій. А праз два гады трагічна загінула пад коламі электрычкі ў Мінску і яго жонка Святлана. Ратуючыся ад трагічнага наканавання лёсу, апошнія два дзесяцігоддзі, згараваныя і прыгнечаныя нядоляю, Мікалай Мікалаевіч і Марыя Іванаўна жылі на радзіме ў вёсцы Вецявічы, выхоўваючы ўнука Валерыка, які ўслед за дзедам пачаў пісаць вершы на беларускай мове. У першыя гады з жыццём пустэльніка пасля развітання са сталіцай было цяжка звыкнуцца. Зямляк і сябар Мікалая Мікалаевіча, паэт А. Лойка гаварыў: “Яго душэўныя раны лепш за ўсѐ лекаваліся роднымі краявідамі”. М. Арочка думаў – праца на зямлі верне сілы, не дасць упасці ў беспрасветны смутак. І не памыліўся. Хадзіў за плугам, касіў траву, даглядаў жывѐлу і птаства. “За першыя сем летаў тут я накасіў сто вазоў сена!”. Але без інтэлектуальнага асяродку пісьменнік сумаваў.

Мо сярод гаркоты самым шчасным

Станецца імгненне, калі воз

На пустым іржышчы дрогка, часта

Пакалыхваў –

                         вочы да нябёс!

Адплывалі, кружачыся, ластаўкі,

Пёры аблачынак, голле дрэў.

І змяшаўся дотык роднасці і ласкі

З болем,

               Што ў глыбінях не тупеў.

                                   “Пах саломы”

У друку з вершамі М. Арочка пачаў выступаць з 1949 г. пад псеўданімамі М. Арчак, М. Ядловец (баранавіцкая абласная газета "Чырвоная звязда"). На творчым рахунку паэта больш за 10 кніг паэзіі, а таксама шматлікія публікацыі ў перыёдыцы. Першы ж  зборнік  "Не ўсе лугі пакошаны…" выйшаў у свет у 1958 г., затым кнігі: "Ветраломная паласа" (1962), "Крылатае семя" (1967), "Кветкі бяссмертніка" (1972), "Матчына жыта" (1978),"Бяздонне" (1985), Падземныя замкі" (1986) і інш. Лепшыя вершы аўтара з’яўляюцца аўтабіяграфічнымі (“Далучэнне да зямлі”, “Дарогай світання”, “Пах саломы”).

Вядома, што адна з прыкмет нашага часу - паварот грамадства да агульначалавечых хрысціянскіх каштоўнасцей. Гэта з'ява, узмоцненная горкім вопытам Чарнобыля, выклікала да жыцця творы на біблейскія матывы. Зварот М. Арочкі да хрысціянскай тэматыкі, пытанняў веры абумоўлены да таго ж і асабістым лёсам (вершы "Укрыжаванне", "Малітва сына Віталія", "Святая зямля", "У пустой капліцы", "Асвячэнне крыніцы" і інш.). Нярэдка звяртаўся пісьменнік да вобраза каханай жанчыны ("Ласкавасць", "Ты даравала ўсѐ", "Год спакойнага сэрца" і інш.).

Таксама пяру Міколы Арочкі належаць кніга вершаў для дзяцей “У птушынай вѐсцы” (1964), аповесць “Хай расце маладая таполя” (1964), кніга гумарыстычных вершаў “Рагуля на экскурсіі” (1962).

Асноўныя рысы паэзіі М.Арочкі – задушэўнасць, засяроджаны роздум аб жыцці і часе. У творах апошніх гадоў – паглыбленне філасоўскага пачатку, зварот да перажытага ў вайну і гістарычнага мінулага. Выдатнай з’явай у беларускай літаратуры сталі кнігі драматычных паэм “Курганне” (1978) , “Крэва” (1982), “Судны дзень Скарыны” (1990).

         Цікава, што з паэтам дзіўным чынам ужываліся літаратуразнавец і крытык. Выйшлі крытыка-літаратуразнаўчыя кнігі “Валянцін Таўлай” (1969), “Галоўная служба паэзіі” (1974), “Беларуская савецкая паэма” (1979), “Саюз часу і майстэрства” (1981), “Максім Танк. Жыццё ў паэзіі” (1984), “Паэзія і вайна” (1987).  З’яўляецца адным з аўтараў “Истории белорусской советской литературы» (1977). Выступае і як перакладчык з рускай, латышскай, польскай, англійскай моваў.

Творчая спадчына Міколы Арочкі з’яўляецца прыкладам сумленнага служэння пісьменніка, гуманіста, патрыёта роднай зямлі. Яго творы развіваюць і ўзвышаюць, дапамагаюць асэнсоўваць праблемы жыцця чалавека і грамадства. Пазнаёміцца з багатай творчай спадчынай нашага вядомага пісьменніка- земляка вы зможаце, наведаўшы музей беларускай кнігі, што працуе пры нашай слонімскай раённай бібліятэцы Імя Я. Коласа.

Пасля цяжкай і працяглай хваробы 2 сакавіка 2013 года пайшоў з жыцця пісьменнік шчодрага і шматграннага таленту, разнастайных творчых магчымасцей, вядомы беларускі паэт, перакладчык, літаратуразнаўца і літаратурны крытык, доктар філалагічных навук наш зямляк - Мікола Арочка.

У вясковай хаце засталіся на стале недапісаныя вершы і паэмы Міколы Арочкі, а на кніжных паліцах сумуюць сёння без свайго гаспадара дзясяткі кніг, многія з якіх падараваны пісьменнікамі з аўтографамі і пажаданнямі.

Не спазнаў усяго, не пабачыў,

Ад жыцця браць усё не ўмеў.

Аднаго я хацеў –

                             Без астачы

Праспяваць свайму краю спеў.

 Творчасць нашага земляка будзе вечна жыць у людскіх сэрцах і памяці і назаўсёды застанецца ў гісторыі Слонімшчыны.

 

10 декабря День прав человека

 День прав человека

Декларация прав человека стала первым мировым документом, сформулировавшим положения о правах человека

10 декабря мировое сообщество отмечает День прав человека (Human Rights Day), официально установленный на Пленарном собрании Генеральной Ассамблеи ООН в декабре 1950 года.

Всем государствам и заинтересованным организациям было предложено принять этот день и проводить соответствующие мероприятия.

Дата 10 декабря была выбрана в честь принятия и провозглашения Генеральной Ассамблеей ООН 10 декабря 1948 года Всеобщей декларации прав человека (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) — эпохального документа, в котором были провозглашены неотъемлемые права, присущие каждому человеку вне зависимости от его расы, цвета кожи, пола, языка, религии, политических или иных убеждений, национального или социального происхождения, имущественного, сословного или иного положения.

Этот Документ, принятый почти сразу же после страшной Второй мировой войны, поправшей все возможные права, в том числе и право на жизнь миллионов людей, стал первым мировым документом, сформулировавшим положения о правах человека. Декларация включает в себя широкий перечень политических, гражданских, социальных, культурных и экономических прав.

Её переводят чаще, чем любой другой документ в мире: текст существует более чем на 500 языках, что свидетельствует об универсальном характере и масштабах распространения Декларации. На её основе осуществлялась разработка других международных соглашений.

В последнее десятилетие День прав человека проходит каждый год под определенным лозунгом, среди которых: «Человеческое достоинство и справедливость для всех нас», «Правозащитники во всем мире, борющиеся за искоренение дискриминации», «Чествуем права человека!», «Мой голос имеет значение», «20 лет борьбы за ваши права», «Права человека 365 дней в году», «Борись за чьи-то права сегодня!» и другие.

Источник: https://www.calend.ru/holidays/0/0/117/

среда, 9 декабря 2020 г.

Права сказочных героев

Итоги конкурса детского рисунка

 Итоги конкурса детского рисунка

В городской библиотеке № 2  прошло подведение итогов конкурса детского рисунка  «Мой любимый литературный герой».  Конкурсные работы участников выставлялись на блоге библиотеки. На протяжении двух недель на блоге шло интернет-голосование, по итогам которого определились победители:

1 место Деревянко Роман

2 место Коркуть Кирилл

3 место Деревянко Руслан

Наши победили конкурса награждены дипломами и памятными подарками, но и остальные участники не остались без внимания, всем им вручили грамоты за активное участие в конкурсе.






четверг, 3 декабря 2020 г.

Международный день инвалидов

 

Международный день инвалидов

 В 1992 году в конце Десятилетия инвалидов Организации Объединенных Наций (1983—1992) Генеральная Ассамблея ООН своей резолюцией 47/3 провозгласила 3 декабря Международным днем инвалидов (International Day of Disabled Persons), с целью продвижение прав инвалидов во всех сферах общественной жизни, а также привлечение внимания широкой общественности к проблемам инвалидов.

Указанное десятилетие было периодом повышения информированности и принятия мер в целях улучшения положения инвалидов и обеспечения для них равных возможностей. Позднее Генеральная Ассамблея ООН призвала государства-члены ООН ежегодно проводить мероприятия в ознаменование Дня, имея в виду дальнейшую интеграцию в жизнь общества лиц с инвалидностью.

Инвалидность – это медицинское состояние или серьезно нарушенная функция организма, существенно лимитирующая или ограничивающая возможности индивидуума в контексте стандартных норм для отдельных групп. Этот термин часто используется для обозначения индивидуальных функций организма, включая физические недостатки, сенсорные нарушения, когнитивные нарушения, интеллектуальные нарушения, психические заболевания, а также различные виды хронических заболеваний.

В декабре 2006 года Генассамблея ООН приняла Конвенцию о правах инвалидов, которая является правозащитным документом с ориентацией на социальное развитие — это одновременно договор по правам человека и инструмент развития. Конвенция вступила в силу 3 мая 2008 года, а её принципами конвенции являются: уважение присущего человеку достоинства и личной независимости; недискриминация; полное и эффективное вовлечение и включение в общество; уважение особенностей инвалидов и их принятие в качестве компонента людского многообразия и части человечества; равенство возможностей; доступность; равенство мужчин и женщин; уважение развивающихся способностей детей-инвалидов и уважение права детей-инвалидов сохранять свою индивидуальность.

В мире более 1 миллиарда человек имеют ту или иную форму инвалидности (что соответствует 15% населения мира), более 100 миллионов инвалидов — дети. И все они сталкиваются с физическими, социально-экономическими и поведенческими барьерами, исключающими их из полномасштабного, эффективного и равноправного участия в жизни общества. По данным ООН, они составляют непропорционально большую долю беднейшей части населения мира, а также у них отсутствует равный доступ к основным ресурсам, таким как образование, занятость, здравоохранение и система социальной и правовой поддержки.

Поэтому проведение 3 декабря Международного дня инвалидов направлено на привлечение внимания к проблемам инвалидов, защиту их достоинства, прав и благополучия, на привлечение внимания общества на преимущества, которые оно получает от участия инвалидов в политической, социальной, экономической и культурной жизни.

Источник: https://www.calend.ru/holidays/0/0/114/